центро-дент

BÓL ZĘBOPOCHODNY

​

Ząb zbudowany jest z tkanek twardych (szkliwo, zębina i cement), które otaczają miękką miazgę zęba. W miazdze znajdują się naczynia krwionośne i zakończenia włókien nerwowych. Oznacza to, że część „czuciowa” zęba mieści się w twardej i zamkniętej puszce.

Kiedy dochodzi do rozwoju procesu zapalnego, w miazdze zęba gromadzi się wysięk zapalny,
który uciska zakończenia nerwowe. Dodatkowo wytwarzane są czynniki sprzyjające zapaleniu i bólowi.

​

     Najczęstszymi przyczynami bólu zęba są:

                                                                                          

• ​

     próchnica

• ​
  zapalenie miazgi

•  

    uraz

• ​​

   nadwrażliwość zębiny

​

 

 

• PRÓCHNICA

​

Przy próchnicy ból zaczyna powstawać, gdy proces chorobowy znajduje się na granicy szkliwa i zębiny. Wtedy pacjent odczuwa dolegliwości przy spożywaniu zimnych, ciepłych, słodkich pokarmów lub przy szczotkowaniu zębów. Proces zapalny w miazdze już się rozpoczyna,

gdy ognisko próchnicy zajmuje zębinę, zatem leczenie jest konieczne,
by powstrzymać proces. Dochodzi tu do odsłonięcia kanalików zębinowych, które zawierają płyn i wypustki komórek z miazgi, i które odpowiedzialne
są za odczuwanie bólu. Zjawisko to może nastąpić również w wyniku procesu ścierania szkliwa lub cementu, co prowadzi do powstania nadwrażliwości, w której specjalistyczne pasty do zębów mogą przynieść ulgę, zamykając ujścia kanalików zębinowych.

Proces próchnicowy, szerzący się głębiej w strukturze zęba, prowadzi nieuchronnie do nasilonego zapalenia miazgi. Z początku jest to proces odwracalny i na tym etapie w redukcji bólu pomagają leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Jednak z czasem staje się zapaleniem nieodwracalnym. Do zapalenia i martwicy miazgi prowadzić mogą również poważne urazy zęba. Ból samoistny, trwający od kilku dni, świadczy o świeżym procesie chorobowym, ale jeśli ból występował już w przeszłości i nawrócił, może świadczyć o zaostrzeniu niewyleczonej wcześniej choroby.

​

​

​

 

• ZAPALENIE MIAZGI

 

Ból umiarkowany, krótki i samoistny, wskazuje na zapalenie miazgi.

Przyjęcie leku przeciwbólowego chwilowo zniesie dolegliwości, ale proces zapalny wynikający z obecności ogniska próchnicy będzie się toczył. Należy udać się do stomatologa. Silne, długie, ciągłe, pulsujące i ćmiące bóle mogą świadczyć o nasilonym procesie zapalnym miazgi zęba wymagającym leczenia kanałowego. Niektóre czynniki mogą również prowokować ból.

W przypadku nieodwracalnych zapaleń miazgi, ból może promieniować do sąsiednich okolic:

​

w szczęce może być odczuwany w całym łuku zębowym, w okolicy skroni i oka

•  

​w żuchwie może być odczuwany w całym dolnym łuku zębowym, w okolicy ucha, 

szyi i potylicy

•  

​Gdy dochodzi do martwicy miazgi

z początku ból ustępuje, ale proces zapalny szybko obejmuje okolicę przywierzchołkową.

Ząb zdaje się wówczas być za duży, wystawać z zębodołu i jest wrażliwy na nagryzanie i opukiwanie. Leki przeciwbólowe łagodzą dolegliwości, zwłaszcza gdy zastosowany lek wykazuje aktywność przeciwbólową łącznie z przeciwzapalną, jednak sytuacja wymaga szybkiej wizyty u stomatologa z powodu rozwijającego się ropnia w tkankach okołowierzchołkowych zęba (w kości) i jego rozprzestrzeniania się na sąsiednie okolice.

Ropnie okołowierzchołkowe stają się ogniskami zakażenia i mogą prowadzić do zapaleń okolic sąsiednich (zapalenie zatok szczękowych, zapalenie ropowicze dna jamy ustnej) lub powikłań ogólnoustrojowych (sepsa).

​

 

 

 

• POOPERACYJNY BÓL JAMY USTNEJ

​​

Ból pooperacyjny związany jest ze śródoperacyjnym uszkodzeniem tkanek, a jego natężenie jest proporcjonalne do rozległości zabiegu operacyjnego. Jest on samoograniczającym się zjawiskiem z największym nasileniem w pierwszej i drugiej dobie po operacji.

​

Najczęstsze bóle pooperacyjne w stomatologii dotyczą następujących zabiegów:

​

Ekstrakcja zęba

• 
   uraz chirurgiczny ograniczony jest do miejsca zabiegu i dobrze reaguje na leki przeciwbólowe. W przypadku nasilonego bólu z pulsacją, przedłużającego się, istnieje prawdopodobieństwo rozwoju zespołu suchego zębodołu. Gojenie wówczas jest opóźnione, ale ból jest łagodzony przez leki przeciwbólowe z komponentą przeciwzapalną.

​

​

Operacje na przyzębiu

•  

​​nacięcie dziąsła często z ingerencją w kości, po której lekarz rozważa włączenie antybiotyku.
Dodanie leku przeciwbólowego i przeciwzapalnego poprawia gojenie.

​

• Wycinki – wycięcie fragmentu błony śluzowej do badania histopatologicznego. Zwykle nie jest konieczne włączenie leczenia przeciwbólowego.

​

• Implanty – osadzenie implantu w kości jest poważną ingerencją w tkanki, która wymaga osłony przeciwbakteryjnej (płukanki z chlorheksydyną
  i antybiotyki do rozważenia przed i po zabiegu), a także rutynowo leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. W dalszej opiece bardzo ważny jest reżim higieniczny, by nie dopuścić do rozwoju zapalenia wokół implantu. 

​

​

Ryzyko rozwoju nasilonego zapalenia po operacjach w jamie ustnej można zmniejszyć, stosując zasady właściwej higieny jamy ustnej z wyborem płukanek o działaniu przeciwbakteryjnym przed zabiegiem i po nim,
a także dołączając lek przeciwbólowy z komponentą przeciwzapalną

(np. zawierający deksketoprofen) oraz zimne kompresy na miejsce zabiegu. Pooperacyjnie zalecana jest również miękka dieta eliminująca uraz.